Buradasınız : İş Güvenliği Uzmanı

İşyeri Ortam Ölçümü ve Ortam Gözetimi

İşyeri Ortam Ölçümü ve Ortam Gözetimi - 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 10 uncu maddesinde belirtildiği gibi işverenler, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlamakla yükümlüdür.

30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 10 uncu maddesinde belirtildiği gibi işverenler, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlamakla yükümlüdür.

İşyeri Ortam Ölçümü ve Ortam Gözetimi


20.02.2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi Yapan Laboratuvarlar Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince; işverenin yükümlülükleri şu şekildedir; İşveren, işyerinde bulunan, kullanılan veya herhangi bir şekilde işlem gören maddelerin ve çalışma ortam koşullarının tehlikelerinden, zararlı etkilerinden çalışanları korumak zorundadır. Güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak amacıyla ortamdaki kişisel maruziyetlere veya çalışma ortamına yönelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlere yönelik ölçüm, test, analiz ve değerlendirmeleri, ön yeterlik veya yeterlik belgesini haiz laboratuvarlara yaptırmakla yükümlüdür. İşyeri Ortam Ölçümü ve Ortam Gözetimi ,iş hijyeni ölçüm test ve analizlerini risk değerlendirmesine bağlı olarak yaptırır.Çalışma ortamının veya işin gereği olarak kişisel maruziyetlerde farklılık oluştuğunda,işyeri hekimi yada iş güvenliği uzmanının gerekli görmesi halinde iş hijyeni ölçüm,test ve analizleri tekrarlanır.

Yapılan iş hijyeni ölçüm, test, analiz ve değerlendirme sonuçları ile ilgili kayıtlar, denetimlerde istenildiğinde gösterilmek üzere işyerinde saklanmalıdır.

Yapılan ölçümleri ayrıntılı olarak incelersek;


Toz ölçümü; Toz oluşumu endüstriyel çalışma alanlarında, çalışanlar için hem çalışma sırasında hem de sağlık yönünden tehlikeler oluşturmaktadır. Üretim alanında oluşan toz tanecikleri görüş alanını daraltarak verimi düşürebileceği gibi, iş kazalarına da sebebiyet verebilir. Sağlık yönünden baktığımızda ise toz partikülleri akciğerlere kadar ulaşarak sağlık problemlerine, ileri seviyede ise meslek hastalıklarına neden olmaktadır. Toz ölçümlerinde gravimetrik yöntem veya ışık saçılımlı fotometre yöntemi kullanılır.

Gaz ölçümü; Boya ve kaynak işlemlerinin yapıldığı işyerleri başta olmak üzere bu çalışma alanlarında yeterli bir havalandırma sistemi yoksa iş kazaları ve meslek hastalıklarının yaşanması kaçınılmazdır. Bu sebeple bu alanlarda oluşan gazların ölçümlerinin periyodik olarak yapılması gerekmektedir.Renk karşılaştırma metodu ile gaz ölçümleri gerçekleştirilebilir.
Gürültü Ölçümü ve Haritası çıkarılması: Endüstriyel çalışma ortamlarında, üretim alanlarında makinelerden kaynaklı gürültü sebebiyle çalışanlar bu gürültüye maruz kalmaktadır.Bu yoğun gürültü ortamlar kulaklarda kalıcı işitme kayıplarına neden olabilmektedir.Bu sebeple gürültülü ortamda ses basınç düzeyi ölçüm cihazları ile gürültünün nerelerde yoğun olduğu tespit edilip,ölçümü yapılarak raporlanmalıdır. Gürültü ile ilgili oluşacak risklerden çalışanların korunması için yapılması gerekenler ve alınması gereken tedbirler Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik'te belirtilmiştir.

Titreşim ölçümü ve analizi: Çalışanların,kullanılan ekipmanlarla yapılan çalışmalarda maruz kaldığı mekanik titreşime karşı tüm vücut ve el kol titreşim maruziyet düzeyleri ölçülmeli ve sonuçları raporlanmalıdır. Çalışanların titreşim nedeniyle oluşabilecek risklerden korunması için alınması gereken önlemler Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik'te belirtilmiştir.

Aydınlatma: Kapalı çalışma alanlarında silikon diyot sensör metodu ile aydınlatma ölçümü yapılmalıdır. Her türlü çalışmanın sorun olmadan yapılabilmesi ve en önemlisi de çalışanların göz sağlığının korunması iyi bir aydınlatma tekniği ile mümkündür. İyi bir aydınlatma işin gerektirdiği şekilde yapılmasını ve hataların azaltılmasını sağlamasının yanında iş kazalarının oluşmasını da büyük oranda engeller. Bu ölçüm gece için ayrı gündüz için ayrı raporlanmalıdır.

Termal Konfor: Herhangi bir ortamda bulunan kişinin sıcaklık, nem, hava akış hızı etkenlerinin bir bileşimi olarak bedensel anlamda hissettiği konfordur. Termal konfor şartlarının uygun olmaması durumunda öncelikle bedensel rahatsızlık, uygun olmayan termal konfor şartlarının uzun süre devam etmesi halinde de ruhsal rahatsızlıklar söz konusu olabilmektedir. Termal konfor söz konusu olduğunda, genel manada her ne kadar sadece sıcaklık akla gelse de durum bundan çok farklıdır. Termal konfor bileşenleri olan sıcaklık, bağıl nem, hava akış hızı ve radyan sıcaklık niceliklerinin aynı andaki etkisi hissedilen sıcaklık yani efektif sıcaklık tanımını ortaya çıkarmıştır. 

Bunların yanında;

- Yapılan işin niteliği ( ağır iş, hafif iş )

- Çalışanın fiziki yapısı

- Çalışanın cinsiyeti

- Kişinin sağlık durumu

- Çalışma sırasında giyinme durumu 'da hissedilen sıcaklığa tesir etmektedir.

İşveren, çalışma ortamında yapılan işten ortaya çıkan çalışanların sağlık ve güvenliğini olumsuz etkileyen unsurları tespit etmek ve önleyebilmek için gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapmakla ve sağlıklı çalışma ortamı oluşturmakla yükümlüdür. Güvenli bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla çalışma ortamındaki kişisel maruziyetlere veya çalışma ortamına yönelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlere yönelik ölçüm, test, analiz ve değerlendirmeleri, ön yeterlik veya yeterlik belgesini haiz laboratuvarlara yaptırmakla yükümlüdür. Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca yapılan bütün iş hijyeni ölçüm, test, analiz ve değerlendirme sonuçları ile ilgili kayıtlar, denetimlerde istenildiğinde gösterilmek üzere iş yerinde saklanmalıdır.

Başlıca ortam ölçümleri şunlardır;

- İç Gürültü Ölçümü
- Gürültü Maruziyet Ölçümü
- Titreşim Ölçümü
- Titreşim Maruziyet Ölçümü
- Aydınlatma Ölçümü
- Termal Konfor (Sıcaklık, Nem, Hava Akım Hızı) Ölçümü
- Ortamda Gaz Ölçümü
- Ortamda Gaz Maruziyet Ölçümü
- Ortam Havası Ölçümü
- Ortam Havası Maruziyet Ölçümü
- Ortamda Kimyasal (VOC) Ölçümü
- Ortamda Kimyasal (VOC) Maruziyet Ölçümü
- Ortamda Partikül Madde Ölçümü
- Ortamda Partikül Madde Maruziyet Ölçümü
- Ortamda Ağır Metal Ölçümü
- Elektromanyetik Alan Ölçümü